Wat doe je zoal in het dagelijks leven? In de periode dat ik werkzaam was als verpleegkundige op de spoedeisende hulp en bij de ambulance, was dat toch wel de gegarandeerde bonuspunter op feestjes. Tegenwoordig haspel ik wat over advies en de acute zorg.

Vroeger had je ER. Wie keek dat niet? Toen was die man van de koffie, nog een heuse jonge god die levens redde en harten veroverde. ER kijken met medewerkers uit de acute zorg, dat was spoilers ten top. Bij binnenkomst van de patiënt zo snel mogelijk de diagnose al roepen, of welk infuus er met bloedspoed nodig was te voorspellen.

Typerend
Wat typeert het werken in de acute zorg nu het meest? Is dat de dagelijkse confrontatie met het onverwachte? Het werken met onbekende patiënten? Is dat het werken onder tijdsdruk? Is het vooral het werken met instabiele patiënten? Of is het juist het werken met een breed scala aan klachten, zonder diagnose? Of is het toch het werken met mensen in een stressvolle situatie? Wel, het is het allemaal, nog veel meer en ook helemaal niet.

Wat typeert dan die mensen die werkzaam zijn in de acute zorg het meest? Zijn het de ruwe bolsters, blanke pit? Zijn het de rustige denkers? Zijn het de adrenaline- shoot doeners? Zijn het de regie hebbenden? Of zijn het de uitvoerenden? Zijn het de net niet chirurgen of de halve internisten? Wel, ze zijn het allemaal, nog veel meer en ook helemaal niet.

Professionals die in Nederland werkzaam zijn in de acute zorg beschikken over zeer hoog gekwalificeerde specifieke kennis, vaardigheden en competenties om onder de meest bizarre omstandigheden er voor te zorgen dat jij, in die misschien wel rotste situatie in je leven, de opvang en behandeling krijgt waar we in Nederland zo trots op mogen zijn. Een beetje ER kijker begrijpt dat.

Voorbereiden
In de acute zorg is voorbereiding op wat komt minimaal mogelijk, vaak stap je met een klein beetje informatie direct een acute situatie binnen. Je weet nooit wat je in werkelijkheid gaat aantreffen.

‘Mijn laatste nachtdienst als ambulanceverpleegkundige kregen we de volgende melding, ‘Ergens bij een oprit van de A12 gaat er iets niet goed, veel paniek ga maar vast even kijken’. Ergens langs die a12 troffen we een steekpartij aan waarvan één van de slachtoffers met een slagaderlijke bloeding in de hals zo snel mogelijk naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis moest worden gebracht. De SEH ontving zonder enige fatsoenlijke aankondiging een patiënt die aan het verbloeden was en een ambulanceverpleegkundige die tot haar enkels in het bloed stond over te dragen en die inmiddels weer werd opgeroepen voor een ongeval met 5 drenkelingen. ‘

Kwaliteit
Die hoogwaardige zorg is niet vanzelf gekomen en die blijven we ook niet vanzelf houden. Om die reden is er onder andere besloten dat er een kader van kwaliteit voor de acute zorg moest komen. Over 2 vragen worden de partijen het niet eens.

1. Over welke expertise moet de arts op de spoedeisende hulp beschikken?
2. Over welke geriatrische expertise moet de arts op de spoedeisende hulp beschikken?

Het zorginstituut zal doorzettingsmacht gaan gebruiken om deze nogal cruciale onderwerpen af te kunnen hechten.

In de afgelopen tien jaar hebben we geweldige ontwikkelingen doorgemaakt binnen de acute zorg. Er is functiedifferentiatie, vervoersdifferentiatie, technologische doorontwikkeling en steeds meer samenwerking en integratie in de keten. Op de SEH’s werken niet meer onze hoog opgeleide SEH verpleegkundigen met de jongste arts assistenten. Inmiddels vinden we wat van de kwaliteit die daar aanwezig moet zijn. Alleen wát we daarvan vinden? Daarover worden we het maar niet eens.

Wel, ik vind daar wat van.

Acute zorg doen we er niet een beetje bij, acute zorg is een vak, een verdraaid mooi, maar lastig vak. De ontwikkeling die we nu door moeten is het erkennen van dit vak, deze professie, dit specialisme.

Dat betekent wat voor alle stakeholders van de acute zorg, niet in het minst omdat de SEH in veel gevallen de (financiële) poort is van het ziekenhuis. Een veelal niet zelfgekozen poort omdat echte acute patiënten niets te kiezen hebben.

Experts
In de acute zorg is een mogelijke valkuil, te vroeg een patiënt in een specialistische koker stoppen. Patiënten komen met klachten waar nog geen diagnose over is gesteld. Vaak is de situatie complex, je kent de patiënt niet én is er sprake van angst, onzekerheid, paniek of onveiligheid bij patiënten, familie of omstanders.

Acteren in deze ‘warme acute fase’ vereist brede kennis, gedegen ervaring en bijzondere competenties. Experts die getraind en vaardig zijn in het herkennen van acute klachten. Experts die op systematische wijze, de ‘ui’ af kunnen pellen. Experts met kennis en vaardigheid op het niveau van een ware zorgmarinier. In een beperkt tijdsbestek en onder wisselende omstandigheden van klacht naar toestandsbeeld, passende urgentie, diagnose en behandeling. Deze experts hebben actuele generalistische kennis van psychiatrie tot chirurgie en van kindergeneeskunde tot geriatrie. Deze experts hebben vaardigheden op het gebied van chirurgie tot psychiatrie en van kindergeneeskunde tot geriatrie.

Calamiteiten Uit calamiteitenonderzoek blijkt dat miscommunicatie en het hebben van een tunnelvisie mede veroorzaker kunnen zijn van calamiteiten in de acute zorg. Zorgverleners laten zich teveel leiden door het eigen referentiekader of hebben een té vooringenomen beeld van de mogelijke diagnose.

 Ik pleit dan ook voor een ervaren generalist op onze SEH’s en Hap’s mét brede kennis, gedegen ervaring en bijzondere competenties.

De diverse zorgverleners die we inmiddels kennen in de acute zorg vullen elkaar aan vanuit de eigen acute generalistische professie met een gemeenschappelijke taal van ABCDE. Ze trainen zich in het toepassen van CRM principes. Zo voorkomen we tunnelvisie en miscommunicatie.

Wat is Anno 2019 nu typerend voor mensen werkaam in de acute zorg? De acute zorg is een vak, een specialisme waarin generalistische kennis en gedegen ervaring met acute presentaties van wezenlijk belang zijn voor het leveren van de juiste zorg op de juiste plek door de juiste professional. Beste Zorginstituut en kwaliteitsraad ik wens u veel wijsheid toe.