Hokjes 
Ik weet het nog goed, ze overleed tijdens de rit naar het ziekenhuis. Ze werd overgeplaatst en verslechterde onderweg. Hartverscheurend was het en ik zal het nooit vergeten. Moeder was aanwezig en bij aankomst heb ik haar in de armen van haar moeder gelegd. Het IC team stond klaar, haar plek was gereserveerd, maar we waren te laat. Vanuit de ambulance moest ik haar maar naar het mortuarium brengen, omdat ze op IC geen overleden patiënten opnemen. Logisch lijkt dat, op papier, maar niet in deze realiteit. Ik moest hemel en aarde bewegen en uiteindelijk na lang zeuren, kregen we  het toch voor elkaar.  Ze kon naar een normale kamer zodat de overige gezinsleden die nog onderweg waren, daar afscheid konden nemen.

Afspraken
Wanneer je zorg nodig hebt, wil je dat die zorg van goede kwaliteit is. In Nederland maken patiëntenorganisaties, zorgverleners en zorgverzekeraars samen afspraken over wat goede zorg is. Die worden vastgelegd in kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten.Veel zaken hebben we in de zorg dan ook goed geregeld.

Mensenwerk
Niet alles gaat vanzelf goed in de zorg. Vergissen is menselijk en onze veiligheidsbarrières falen soms. Goede zorg en goede ervaringen met zorg worden niet bepaald door keurmerken op de voordeur of strak ingerichte systemen. Zorg blijft ondanks alle hulpmiddelen en systemen mensenwerk. Een zorginstelling kan nog zó goed bekend staan, als je als patiënt een negatieve ervaring hebt, zal je het ziekenhuis niet aanbevelen op een feestje. Een hulpverlener kan nog zo vriendelijk zijn, als je verkeerde been is afgezet is de hulpverlening van discutabele kwaliteit

Kwaliteit van zorg is dát wat je doet als niemand kijkt.

Context
Goede zorg is context gebonden. Wie bepaalt wat goede zorg is in het ziekenhuis dat ik bezocht in Uganda? Krijgen de vluchtelingen goede medische zorg op Lesbos? Wat als je goed opgeleide mensen hebt, maar niet de middelen? Wat als je de middelen hebt en niet de opgeleide mensen? Wat als je prima bent opgeleid maar je die ene situatie verkeerd inschat? Wat als je heel zorgzaam bent maar de laatste evidence based inzichten niet kent? Wanneer spreken we dan van goede kwaliteit van zorg?

IC -capaciteit
In Nederland lijkt het misschien ver van je bed, maar dat is het zeker niet. De roep om meer beschikbaarheid van IC bedden laat ons dat zien. Naast het vraagstuk wat een IC bed is zonder IC verpleegkundige wil ik het nog wat verder trekken. Staat goede zorg in Nederland voor voldoende IC bedden? Wat als we alle levens op een IC kunnen laten eindigen? Wat als niemand meer thuis in zijn bed sterft? Is dat goede kwaliteit van zorg?

Cure dare to Care 
Ook in beperkte omstandigheden of met beperkte middelen kunnen we uitstekende zorg verlenen van goede kwaliteit. In ons land met schijnbaar onbeperkte mogelijkheden en- middelen vergeten we soms dat iets laten beter kan zijn dan iets te doen. Een luisterend oor, troostende aanwezigheid kan net zo waardevol zijn als een ECG of saturatie. Ik werk veel in de acute zorg en ben dankbaar voor alle technische hulpmiddelen die we daar hebben. Toch heb ik ook veel geleerd van mijn werkzaamheden in de VVT sector. Beide sectoren kunnen veel leren van elkaars sterkten. Onze meest primaire hulpmiddelen zien we soms over het hoofd. De ander zien, horen en laten voelen dat je er voor die ander bent. Soms is dat het enige juiste hulpmiddel dat nodig is voor goede zorg. Dat is met geen meetinstrument te meten en in geen certificaat terug te vinden. Kwaliteit is dat wat je doet als niemand kijkt.

Thera De Haan, mei 2020